NBBS: Bác Sĩ Thiên Nữ Vũ nhận bằng Bác Sĩ và Tiến Sĩ từ Đại học University of California, San Francisco vào năm 1991 sau khi hoàn thành Chương trình Đào tạo Nhà khoa học trong lĩnh vực Y khoa. Bác Sĩ đã hoàn thành chương trình Bác Sĩ Nội trú Nội khoa tại Đại học University of California, San Diego và chương trình chuyên khoa về Bệnh Phổi và Y học Chăm sóc Tích cực tại University of California, San Francisco. Bác Sĩ là người dẫn đầu một chương trình nghiên cứu tập trung vào các cơ chế phân tử của sự phát triển phổi và sinh học của tế bào tiền thân và tế bào gốc của phổi từ năm 2000 đến 2016. Bác Sĩ Thiên Nữ hiện đang là Phó Giáo Sư khám và điều trị về bệnh Phổi tại phòng khám Mt Zion tại University of California, San Francisco.
Ngày hôm nay chúng ta sẽ bàn luận đến một vấn đề đang hiện diện trên khắp các quốc gia trên thế giới và có nhiều nguy hại đối với các em thanh thiếu niên do áp lực của các bạn đồng tuổi và do sự quảng cáo của các cơ sở kinh doanh riêng nhắm mục tiêu về các em. Đó là vaping hay hút thuốc lá điện tử.
Xin mời Bác Sĩ Thiên Nữ gửi lời chào đến quý thính giả của podcast.
NBBS: Bác Sĩ có thể cho quý thính giả được biết vaping là gì?
BS Thiên Nữ: “Vaping” có nghĩa là sử dụng thuốc lá điện tử. Đây là những thiết bị có pin nhỏ làm nóng chất lỏng để tạo ra hơi hoặc bình xịt. Ngườidùng sau đó hít vào hơi này, tương tự như cách họ sẽ hít phải khói từ một điếu thuốc lá thông thường. Có rất nhiều loại thuốc lá điện tử khác nhau. Một số có cùng kích thước và hình dạng như một cây bút, trong khi một số khác có kích thước nhỏ hơn hoặc khác nhau. Một số lớn hơn với vỏ “vape lỏng” có thể thay thế. Chúng cũng có thể được thiết kế để trông giống như các thiết bị khác, chẳng hạn như ổ đĩa flash USB.
NBBS: Vaping có an toàn hơn hút thuốc lá không?
BS Thiên Nữ: Các chuyên gia vẫn chưa biết nhiều về ảnh hưởng sức khỏe lâu dài của vaping. Nhưng hầu hết thuốc lá điện tử và chất lỏng vaping có chứa nicotine, đó là thành phần trong thuốc lá thông thường làm cho chúng gây nghiện.
Mặc dù nhiều loại thuốc lá điện tử có thể chứa ít nicotine hơn thuốc lá thông thường, điều này không có nghĩa là chúng vô hại. Ngoài những ảnh hưởng sức khỏe có thể xảy ra, vaping có thể dẫn đến sự phụ thuộc hoặc nghiện nicotine. Điều này có thể làm cho một người có nhiều khả năng bắt đầu hút thuốc lá thường xuyên. Hút thuốc lá được biết là làm tăng nguy cơ của một người về các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng bao gồm bệnh tim, bệnh phổi, suy thận, nhiễm trùng, và ung thư.
Thuốc lá điện tử cũng có thể chứa các chất độc hại khác, chẳng hạn như một lượng nhỏ kim loại và hóa chất. Nó cũng có thể có các thành phần khác với ảnh hưởng sức khỏe không rõ.
NBBS: Bác Sĩ có thể cho biết vaping có thể gây ra những vấn đề gì?
BS Thiên Nữ: Thuốc lá điện tử đã không được sử dụng phổ biến trong một thời gian dài, vì vậy các chuyên gia vẫn chưa biết nhiều về cách chúng có thể ảnh hưởng đến sức khỏe của một người theo thời gian. Nhưng có bằng chứng cho thấy chúng có thể gây ra các vấn đề như:
- Sự phụ thuộc nicotine
Nicotine, được tìm thấy trong hầu hết các loại thuốc lá điện tử, gây nghiện. Ngay cả khi một người chỉ thỉnh thoảng vape, họ có thể thấy mình muốn làm điều đó nhiều hơn và nhiều hơn nữa. Những người hút thuốc lá điện tử nhiều có thể có nồng độ nicotine trong cơ thể tương tự như ở những người hút thuốc.
- Các triệu chứng liên quan đến hô hấp
Một số người vape nhận thấy các triệu chứng tương tự như viêm phế quản. Điều này được gây ra bởi sự kích thích của phế quản, đó là các ống mang không khí vào và ra khỏi phổi. Các triệu chứng có thể bao gồm ho và ho ra chất nhầy.
- Tổn thương phổi
Đã có trường hợp tổn thương phổi ở những người vape. Nguy cơ này dường như cao hơn khi mọi người sử dụng các thiết bị vaping với các loại thuốc khác, như THC (thành phần hoạt chất trong cần sa), đặc biệt là khi chất lỏng vaping có chứa các thành phần bổ sung như vitamin E. Hít vào hơi có thể dẫn đến các triệu chứng như ho, đau ngực và khó thở. Trong một số trường hợp, tổn thương phổi có thể nghiêm trọng.
- Bỏng
Thiết bị vaping có thể gây bỏng hoặc các chấn thương khác.
NBBS: Những rủi ro của vaping đối với những người trẻ tuổi là gì?
BS Thiên Nữ: Nguy cơ chính là những người trẻ tuổi vape có nhiều khả năng trở nên phụ thuộc vào nicotine. Nicotine có thể gây hại cho bộ não đang phát triển của một người trẻ tuổi. Vaping cũng làm tăng nguy cơ họ sẽ bắt đầu hút thuốc lá thường xuyên, có thể dẫn đến các vấn đề sức khỏe nghiêm trọng.
Nhiều công ty sản xuất thuốc lá điện tử và các thiết bị khác tiếp thị trực tiếp cho trẻ em và thanh thiếu niên. Ví dụ, họ bán các sản phẩm có hương vị khác nhau để thu hút những người trẻ tuổi. Áp lực ngang hàng cũng có thể là một yếu tố, và những người trẻ tuổi thường muốn thử những điều bạn bè của họ đang làm.
Nếu bạn có hoặc sống với trẻ em hoặc thanh thiếu niên, điều quan trọng là phải nhận thức được rằng họ có khả năng nghe về vaping hoặc biết những người làm điều đó. Biết các thiết bị khác nhau trông như thế nào và nói chuyện cởi mở với trẻ em và thanh thiếu niên về những rủi ro. Nếu họ không có quyền truy cập vào thông tin chính xác, họ có thể nghĩ rằng vaping là vô hại.
NBBS: Tôi có thể sử dụng thuốc lá điện tử để giúp tôi bỏ thuốc lá không?
BS Thiên Nữ: Đôi khi, những người đã hút thuốc lá tự hỏi liệu sử dụng thuốc lá điện tử có thể giúp họ bỏ thuốc lá hay không. Vaping có lẽ ít gây hại cho sức khỏe của bạn hơn hút thuốc lá thông thường. Nhưng nói chung, các bác sĩ khuyên bạn không nên cố gắng chuyển sang vaping để bỏ thuốc lá. Thay vào đó, họ khuyên bạn nên sử dụng các phương pháp khác đã được nghiên cứu nhiều hơn. Chúng bao gồm tư vấn và thuốc men.
Nếu bạn quan tâm đến việc bỏ hút thuốc, bác sĩ hoặc y tá của bạn có thể giúp bạn lập kế hoạch. Bỏ thuốc lá không phải là dễ dàng, nhưng đó là một trong những điều tốt nhất bạn có thể làm cho sức khỏe của bạn.
NBBS: Điều gì sẽ xảy ra nếu tôi cần giúp đỡ để bỏ vaping?
BS Thiên Nữ: Nếu bạn muốn ngừng vaping nhưng đang gặp rắc rối, hãy nói chuyện với bác sĩ của bạn. Họ có thể giúp bạn bỏ thuốc và/hoặc tư vấn, tương tự như bỏ hút thuốc.
NBBS: Những chất nào có thể được tìm thấy trong chất lỏng điện tử/nước ép vape? Chúng có thể ảnh hưởng đến cơ thể chúng ta như thế nào?
BS Thiên Nữ: Nói chung, thuốc lá điện tử thường chứa các thành phần như propylene glycol (PG) và glycerol, được sử dụng làm chất mang dung môi, trộn với hương vị đậm đặc và tỷ lệ nicotine thay đổi. Các nghiên cứu đã xác định được một loạt các thành phần hóa học trong hộp mực, dung dịch nạp lại và bình xịt của thuốc lá điện tử, lên đến hơn một trăm. Ngoài ra còn có các hợp chất bổ sung được tạo ra bởi quá trình bốc hơi. Nhiều hóa chất trong số này được biết là độc hại hoặc gây ung thư, và/hoặc gây ra bệnh hô hấp và tim, nhưng liệu chúng có gây bệnh ở những người hút thuốc lá điện tử hay không vẫn chưa được biết. Ví dụ về các hóa chất này bao gồm formaldehyde, acetaldehyde và acrolein, được biết đến là các hợp chất gây ung thư. Các hương liệu được coi là an toàn để sử dụng trong thực phẩm, nhưng chưa được kiểm tra rộng rãi về nguy cơ gây kích thích, độc hại, và khó chịu. Thuốc lá điện tử cũng chứa rất nhiều các phân tử và hạt nhỏ có thể hít vào phổi. Các hạt mịn được phát ra khi humectants (chủ yếu là PG và glycerol) được phát tán dưới dạng những hạt nước nhỏ. Bằng chứng khoa học cho thấy tiếp xúc với các hạt mịn có khả năng gây ra ảnh hưởng lên hô hấp, bao gồm các cơn hen suyễn dẫn đến nhập viện và cấp cứu, giảm sự phát triển phổi ở trẻ em và tăng các triệu chứng hô hấp như ho, thở khò khè và khó thở. Ngoài ra các nhà khoa học cũng đã phát hiện ra mối liên hệ giữa các hạt mịn nhỏ với các vấn đề về sức khỏe khác như ung thư.
NBBS: Như chúng ta đã biết, khói thuốc từ thuốc lá rất nguy hiểm cho sức khỏe, đặc biệt là ở trẻ em. Làm thế nào để giảm nguy cơ hút thuốc thụ động từ vaping?
BS Thiên Nữ: Đã có những nghiên cứu cho thấy hút thuốc lá điện tử thụ động (hít phải khói thuốc từ một người hút thuốc lá điện tử) có liên quan đến tăng đợt cấp hen suyễn và tăng nguy cơ các triệu chứng phế quản và khó thở ở người trẻ tuổi.
NBBS: Cám ơn BS Thiên Nữ đã chia sẻ với quý thính giả về chủ đề vaping.
BS Thiên Nữ: Cám ơn podcast Người Bạn Bác Sĩ và xin chào quý thính giả.
